Η γεωπολιτική μάχη των μαχών

Η γεωπολιτική μάχη των μαχών

Η Κίνα

Όσον αφορά την Κίνα, αποτελεί τη νούμερο ένα παραγωγική μηχανή του πλανήτη, η οποία όμως έχει σημαντικά οικονομικά προβλήματα (υπερχρέωση του ιδιωτικού της τομέα, τραπεζικά θέματα, φούσκα ακινήτων), ενώ δέχεται τη δασμολογική επίθεση των Η.Π.Α. – στην οποία δεν μπορεί να απαντήσει με τα ίδια όπλα, αφού εισάγει μόνο 150 δις $ από τις Η.Π.Α. και τους εξάγει 500 δις $. Ως εκ τούτου, η μοναδική της δυνατότητα είναι η υποτίμηση του νομίσματος της – κάτι που όμως θα ήταν επικίνδυνο για την οικονομία της, ενώ θα πυροδοτούσε έναν παγκόσμιο νομισματικό πόλεμο άνευ προηγουμένου, χάνοντας πολλούς συμμάχους της (ειδικά την Ευρώπη, στην οποία προσβλέπει για να αντικαταστήσει μέρος των πωλήσεων της στην αμερικανική αγορά).

Εναλλακτικά βέβαια θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ως όπλο το αμερικανικό χρέος που κατέχει (ομόλογα, γράφημα), ύψους άνω του 1 τρις $ – πουλώντας τα όπως έκανε πρόσφατα η Ρωσία, με αποτέλεσμα να αυξηθούν τα επιτόκια δανεισμού των Η.Π.Α. και να δεχθεί ένα σοβαρό χτύπημα το δολάριο. Εν τούτοις δεν φαίνεται πρόθυμη να το κάνει, αφενός μεν λόγω του ότι θα έχανε πολλά χρήματα, αφετέρου επειδή δεν επιθυμεί την κατά μέτωπο σύγκρουση με την υπερδύναμη – ενώ μπορεί μεν να θεωρεί σύμμαχο της τη Ρωσία και να συνεργάζεται μαζί της, όσον αφορά την ανεξαρτητοποίηση και των δύο από το δολάριο (δικό τους Swift, συναλλαγές στα εθνικά νομίσματα κλπ.), αλλά ασφαλώς δεν μπορεί να είναι σίγουρη, αφού δεν θεωρείται απίθανη η συμμαχία των Η.Π.Α. με τη Ρωσία, ενδεχομένως με «λάφυρο» το μοίρασμα της Ευρώπης.

Η Κίνα λοιπόν δεν πουλάει τα ομόλογα των Η.Π.Α., αλλά τα χρησιμοποιεί χωρίς να φαίνεται για να στηρίξει ορισμένους υφιστάμενους ή δυνητικούς συμμάχους της που δέχονται την επίθεση της υπερδύναμης στα νομίσματα τους ή αλλού – όπως είναι η Τουρκία ή το Ιράν, από το οποίο αγοράζει πετρέλαιο.

Έτσι υποβαθμίζει τα όπλα των Η.Π.Α. που χρησιμοποιούνται για να αναγκάσουν την Τουρκία και το Ιράν να συνθηκολογήσουν – ενώ τα δύο αυτά κράτη, μαζί με το Πακιστάν, είναι πολύ σημαντικά για το δρόμο του μεταξιού, ο οποίος αποτελεί το μακροπρόθεσμο στόχο της για να κυριαρχήσει οικονομικά και στρατιωτικά στην Ευρασία (σε κάθε σημείο του τοποθετούνται στρατιωτικές δυνάμεις). Εκτός αυτού Η Τουρκία και το Ιράν είναι σημαντικές χώρες για την εθνική ασφάλεια της Κίνας – η οποία ανησυχεί ιδιαίτερα για τους μουσουλμάνους, τους Τούρκους κλπ. μίας επαρχίας της, οι οποίοι ήδη πολεμούν ως «τζιχάντ» στη Συρία.

Προς το παρόν πάντως, παρά τις κινήσεις απομάκρυνσης από το δολάριο λόγω της νέας επιθετικής πολιτικής του προέδρου Trump, δεν δημιουργούνται προβλήματα στις Η.Π.Α. – αντίθετα, το νόμισμα τους ισχυροποιείται από τις μεγάλες εισροές μετά τη φορολογική μεταρρύθμιση, το χρηματιστήριο καταρρίπτει το ένα ρεκόρ πίσω από το άλλο, ενώ όλοι είναι πεπεισμένοι πως θα κερδίσουν τον εμπορικό πόλεμο με την Κίνα. Εν τούτοις ο πληθωρισμός καιροφυλακτεί, ενώ κάποια στιγμή θα σταματήσουν οι μαζικές εισροές δολαρίων που απορροφούν τη ρευστότητα από ολόκληρο τον πλανήτη – με επόμενο κίνδυνο το ξέσπασμα μίας καινούργιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, πιθανότατα ξανά με μεγάλο θύμα την Ευρώπη.

Η Ευρώπη

Στην Ευρώπη τώρα, έχουμε ήδη αναφερθεί στις ανησυχίες της Γερμανίας (ανάλυση), ο υπουργός εξωτερικών της οποίας ζήτησε (α) ένα σύστημα πληρωμών ανεξάρτητο από το Swift (ερμηνεία), έτσι ώστε να μην διακινδυνεύει η χώρα του από ένα αντίστοιχο βγάλσιμο της πρίζας όπως του Ιράν, (β) ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο όπως το ΔΝΤ, πιθανότατα με τη μετατροπή του ESM, καθώς επίσης (γ) μία Ευρωπαϊκή Ένωση Ασφάλειας και Άμυνας, για να μην στηρίζεται η ΕΕ στο αμερικανικό ουσιαστικά ΝΑΤΟ.

Επομένως προσπαθεί να προωθήσει την αυτονομία της ΕΕ, η οποία έχει πλέον μετατραπεί σε γερμανική, ανησυχώντας ιδιαίτερα τόσο τις Η.Π.Α., όσο και τη Ρωσία – ενώ στηρίζεται από τη Γαλλία που φιλοδοξεί να αναδειχτεί στο στρατιωτικό ηγεμόνα της Ευρώπης, όπως η Γερμανία στον οικονομικό, με πρόσφατη επιδίωξη της την ανάληψη της ηγεσίας της Κομισιόν αντί της ΕΚΤ (την οποία όμως έτσι ή αλλιώς ελέγχει, αφού είναι εγκατεστημένη στη Φρανκφούρτη).

Ειδικά όσον αφορά το διατραπεζικό σύστημα συναλλαγών Swift, θα μπορούσε ενδιάμεσα να χρησιμοποιηθεί κατά ορισμένους ειδικούς το σύστημα Target 2 της ΕΚΤ, για τη διατήρηση των συναλλαγών με χώρες, στις οποίες οι Η.Π.Α. επιβάλλουν κυρώσεις, όπως με το Ιράν – ενώ ερευνάται η υιοθέτηση παγκόσμιων συστημάτων πληρωμών που θα βασίζονται στην τεχνολογία του Blockchain (γνωστή από το Bitcoin).

Από την άλλη πλευρά όμως, η ΕΕ κινδυνεύει να διαλυθεί, κάτι που φαίνεται πλέον να στηρίζουν οι Η.Π.Α., αντιλαμβανόμενες το γερμανικό κίνδυνο και τις κρυφές προθέσεις της χώρας – η καγκελάριος της οποίας δεν τοποθετήθηκε φυσικά υπέρ των δηλώσεων του υπουργού εξωτερικών, κατά την προσφιλή διπλή τακτική των Γερμανών.

Οι βασικές αιτίες είναι (α) το ευρώ σε συνδυασμό με την αποικιοκρατική πολιτική που επιβάλλει η Γερμανία, με πρώτο θύμα την Ελλάδα (χρεοκοπημένη ως μία μαύρη τρύπα στο γράφημα, με κόκκινο τα κράτη της ΕΕ που έχουν αντί-μεταναστευτικές κυβερνήσεις) – ενώ κανένας δεν πιστεύει πλέον στην τραπεζική, δημοσιονομική και πολιτική ένωση της Ευρώπης, (β) το μεταναστευτικό, όπου υπάρχουν ήδη δύο αντίπαλα στρατόπεδα και (γ) η έξοδος της Μ. Βρετανίας (BREXIT), η οποία μπορεί να αποδειχθεί οδυνηρή για τη χώρα στην αρχή, αλλά αφενός μεν θα αποδυναμώσει οικονομικά και στρατιωτικά την ΕΕ, αφετέρου θα επιταχύνει τη διάλυση της, εάν είναι επιτυχημένη.

Ειδικά όσον αφορά το ευρώ, αυτά που έχουν συμβεί με την Ελλάδα (η Πορτογαλία και η Κύπρος απλά σιώπησαν και υποτάχθηκαν, η Ισπανία βοηθήθηκε έμμεσα, ενώ η Ιρλανδίαδιασώθηκε από τις Η.Π.Α.), έχουν θέσει σε κίνηση ισχυρότατες φυγόκεντρες δυνάμεις – ενώ καμία χώρα πλέον της ΕΕ με δικό της νόμισμα δεν θέλει να υιοθετήσει το ευρώ, ούτε καν η Δανία που ευρίσκεται από καιρό τώρα στο τελευταίο στάδιο. Το μεγάλο παιχνίδι πάντως θα παιχθεί από την Ιταλία – η οποία θα μπορούσε είτε να σταθεροποιήσει το κοινό νόμισμα, είτε να το διαλύσει.

Σε σχέση με το μεταναστευτικό, τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζει η Σουηδίαμετά το άνοιγμα ουσιαστικά των συνόρων από τη Γερμανία (αρκετοί θεωρούν πως έπεσε σε αμερικανική παγίδα), όπως επίσης το Βέλγιο, η Γαλλία κοκ., έχουν θέσει επίσης σε κίνηση φυγόκεντρες δυνάμεις – οι οποίες ενισχύονται από το BREXIT. Εάν όμως διαλυθούν τόσο η Ευρωζώνη, όσο και η ΕΕ, η Ευρώπη θα πάψει να ανήκει στους τέσσερις ισχυρούς του πλανήτη – ενώ η Γερμανία πολύ δύσκολα θα καταφέρει να συμμαχήσει με την Κίνα, αφού μεταξύ άλλων το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των επιχειρήσεων της ανήκει σε αμερικανούς επενδυτές (πριν από όλους στην Black Rock).

Επομένως, η Ιταλία μάλλον θα αντιμετωπισθεί διαφορετικά από ότι η Ελλάδα, ενώ η Γερμανία θα προσπαθήσει να στηρίξει οικονομικά και την Τουρκία – για πολλούς λόγους, όπως είναι οι αγωγοί ενέργειας από τη Μέση Ανατολή, η προσέγγιση της με την Κίνα κοκ. Εν τούτοις, εάν οι Η.Π.Α. επιδιώκουν πράγματι τη διάλυση της ΕΕ, το μοίρασμα της ενδεχομένως με τη Ρωσία για να την κερδίσουν ως σύμμαχο εναντίον της Κίνας, δύσκολα δεν θα συμβεί κάτι τέτοιο – εκτός εάν ανατραπεί ο κ. Trump και αντικατασταθεί από κάποιον «τύπου» Obama ή Clinton.

Επίλογος

Ολοκληρώνοντας, η γεωπολιτική μάχη των μαχών μαίνεται, με κερδισμένες μέχρι στιγμής τις Η.Π.Α. – ειδικά το χρηματοπιστωτικό τους μηχανισμό που κερδίζει τεράστια ποσά από τις επιθέσεις, απλά και μόνο στοιχηματίζοντας στις αγορές παραγώγων (όπου με ελάχιστα χρήματα μπορεί κανείς να επενδύσει μεγάλα ποσά). Εν τούτοις δεν πρόκειται για έναν αγώνα ταχύτητας, αλλά αντοχής – όπου εν προκειμένω τόσο η Ρωσία, όσο και η Κίνα διαθέτουν μεγάλα αποθέματα και υπομονή, ενώ οι Η.Π.Α. όχι, μεταξύ άλλων λόγω του πολιτεύματος τους.

Για τις Η.Π.Α. βέβαια ο μεγάλος ανταγωνιστής είναι η Κίνα, ενώ γνωρίζουν τα πλεονεκτήματα της εάν αργήσουν να κερδίσουν τον οικονομικό πόλεμο – οπότε δεν είναι απίθανο να κλιμακώσουν τις στρατιωτικές πιέσεις στη Θάλασσα της Ν. Κίνας, στη Β. Κορέα ή στην Ταιβάν, παράλληλα με την προσπάθεια οικονομικού στραγγαλισμού της. Σε μία τέτοια περίπτωση η Κίνα θα αναγκαζόταν να απαντήσει ανάλογα, ενώ η Ρωσία να πάρει θέση με τον έναν ή με τον άλλο μονομάχο – οπότε η Ευρώπη θα έβγαινε από τη δύσκολη θέση, στην οποία σήμερα ευρίσκεται πιεζόμενη από παντού. Πού όμως θα κατέληγε μία τέτοια σύγκρουση, κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει.

Κατά το ινστιτούτο MISES πάντως, «Οι περιστασιακές επιτυχίες των Η.Π.Α. στις επιθέσεις τους εναντίον του ρουβλίου και του γουάν, είναι παροδικές πύρρειες νίκες. Δεν πρόκειται να κερδίσουν το νομισματικό πόλεμο εναντίον της Κίνας και της Ρωσίας. Η Κίνα δεν αποκλίνει από τους στρατηγικούς στόχους της να γίνει, σε συνεργασία με τη Ρωσία, μία Ευρασιατική υπερδύναμη, πέρα από την αμερικανική ηγεμονία».

Πιστεύοντας ότι ισχύει κάτι τέτοιο και ασφαλώς το γνωρίζουν οι Αμερικανοί, το στρατιωτικό σενάριο θεωρείται πολύ πιθανό – ενώ σε μία τέτοια περίπτωση το μέλλον του πλανήτη θα εξαρτιόταν από τη στάση της Ρωσίας, ο πρόεδρος της οποίας δεν μπορεί να παραμένει αιώνια στη θέση του.

Βασίλης Βιλιάρδος

Πηγή: analyst.gr